De zon gaat onder, de kleuren aan de horizon veranderen van rood/oranje naar een helder blauwe lucht. Dit is mijn favoriete moment van de dag om te gaan fotograferen; het blauwe uurtje.
Wat is het blauwe uur?
Veel fotografen maken graag gebruik van het blauwe uurtje, maar wat is het nou precies?
‘s Ochtends net voor zonsopkomst en ‘s avond, net na zonsondergang, veranderd bij bepaalde omstandigheden de lucht in een helder blauwe kleur. Dit natuurlijke fenomeen vind elke dag rond de schemering plaats, maar anders dan de naam doet vermoeden duurt dit vaak geen vol uur. De overgang van de zonsondergang naar volledige duisternis kan, afhankelijke van de tijd van het jaar, soms al in 10 minuten voorbij zijn. In de zomer kan het blauwe uurtje wel echt een uur duren, maar tijdens de korte dagen in de winter kun je misschien maar 10 minuten van dit fantastische licht genieten.
Het blauwe uur is bij fotografen geliefd dankzij het contrast wat ontstaat tussen het onderwerp en de lucht rondom. Het licht van buiten is tijdens het blauwe uur van dezelfde sterkte als de verlichting in en rondom gebouwen. Mede daarom wordt het blauwe uurtje vooral gebruikt tijdens het fotograferen van architectuur en stadslandschappen.
Zodra het iets later wordt, als de lucht donkerder is geworden, zijn de contouren van de onderwerpen niet of nauwelijks meer zichtbaar. Iets wat voor het maken van een foto beduidend minder aantrekkelijk is.
Zoek de juiste locatie.
We wonen niet allemaal dichtbij een grote stad of aan de kust. Dit houdt echter niet in dat er in je eigen omgeving geen mooie plekjes zijn om tijdens het blauwe uurtje te gaan fotograferen. Verken die omgeving en houd rekening met de stand van de zon. Houd hierbij rekening met waar de zon ondergaat, wat je onderwerp gaat zijn en welke compositie je gaat maken. Door de gekozen locatie vooraf al eens te hebben verkend hoef je er de volgende keer bij aankomst alleen maar je apparatuur op te stellen, instellen en te wachten op het juiste moment om te gaan fotograferen.
Hoewel er vaak wordt gekozen om het blauwe uurtje te gebruiken bij het fotograferen van stadslandschappen en architectuur, is het ook zeker de moeite waard om eens naar de kust te reizen. Net na zonsondergang zie je het blauwe licht van bovenaf steeds dichter naar de horizon schuiven. Dit zorgt voor een mooie overgang van de warme zonsondergang kleuren naar het helder blauwe van het blauwe uurtje.
Mocht je toch iets verder willen reizen voor het fotograferen van bijvoorbeeld een stadslandschap en wil je meer van die locatie weten, gebruik dan google maps om zo de locatie alvast te verkennen. Gebruik de satelliet-functie of de street-view functie op de kaart om zo een goed inzicht te krijgen van potentiële toffe plekjes!
Om zeker te zijn van een mooi blauw uurtje check je regelmatig één van de verschillende weersvoorspelling-apps. Of houd de wolkenradar van buienradar nauwlettend in de gaten. Deze willen helaas nog wel eens afwijken van de realiteit, maar het zou zonde zijn als je 2 uur moet rijden voor een specifieke locatie en treft bij aankomst een grijze lucht aan. Het blauwe uur is het meest optimaal bij een strak heldere hemel. Her en der een wolkje ook voor een leuk effect op de foto zorgen.
Bereid jezelf goed voor.
Omdat je gaat werken met langere sluitertijden is het belangrijk dat je camera goed stil staat tijdens het fotograferen. Een goed en stevig statief is dan ook gewenst.
Maak daarnaast gebruik van een draadloze afstandsbediening, draadontspanner of gebruik de app van je camera op je telefoon waarmee de camera kan worden bediend. Zo voorkom je ongewenste trilling van je camera. Als je de ontspanknop zelf indrukt beweegt de camera altijd een beetje, dit kun je met bovenstaande oplossingen voorkomen.
Heb je geen van dit alles bij de hand? Maak dan gebruik van de timerfunctie mogelijkheid in de camera. Daarmee geef je de camera de instructie om enkele seconden na het indrukken van de ontspanknop pas te gaan fotograferen. Dit is als alternatief een prima manier om de camera de tijd te geven stil te staan na het indrukken van de ontspanknop.
De lens die je gaat gebruiken laat je afhangen van je eigen bepaalde compositie. Persoonlijk kies ik meestal voor een groothoeklens. Door het wijde bereik kan ik zo een mooi sfeervol beeld van het landschap maken. Uiteraard heeft iedere fotograaf zijn/haar eigen voorkeur.
Vergeet niet om een zaklampje mee te nemen. Zodra het blauwe uur begint wordt ook een stuk sneller donker. Je zal de knopjes op je camera steeds minder goed kunnen zien. Op dat moment is een zaklampje enorm handig voor dat beetje extra licht om de knoppen te kunnen vinden. Eventueel kun je het zaklampje zelfs gebruiken tijdens het scherpstellen op het gekozen onderwerp door het bij te lichten.
Wees op tijd op je locatie!
Nu je weet waar je gaat fotograferen en wat je daarvoor nodig bent is planning het volgende waar je naar gaat kijken. Allereerst bepaal je hoe laat het blauwe uur gaat plaatsvinden. Hiervoor is de website www.bluehoursite.com een mooi middel. De website geeft het hele jaar door elk blauwe uurtje van je locatie weer.
Zorg dat je ruim op tijd op de gekozen locatie aanwezig bent. Zelf kies ik er voor om een uur voor zonsondergang alvast aanwezig te zijn. Zo heb ik alle tijd om mijn materiaal klaar te zetten en als bijkomend voordeel neem ik de zonsondergang ook gelijk mee. Door deze tijd te nemen weet ik zeker dat ik niks van het blauwe uurtje ga missen.
Welke instellingen gebruik je?
Het blauwe uurtje fotografeer ik het liefst vanuit de M-stand, zo heb ik de instellingen het beste onder controle. Maar je kan ook kiezen voor de diafragma-voorkeuzestand. Het is maar net wat je zelf gewend bent of het prettigst vind werken. Beide standen bieden de snelste aanpassingsmogelijkheden. De lichtomstandigheden veranderen tijdens het blauwe uurtje constant, de sluitertijd moet daarom regelmatig worden aangepast.
Om te bepalen welke sluitertijd het beste resultaat oplevert kun je deze eerst eens instellen op 15 seconden. Mocht je niet tevreden zijn met het resultaat, pas dan de sluitertijd aan. Het kan door de felheid van het licht zijn dat de sluitertijd iets korter moet of het is al dusdanig donker dat je voor een langere sluitertijd moet kiezen.
Als diafragmawaarde kies ik altijd voor een klein diafragma (groot f-getal). Met F/11 tot F/16 heb je een groot gebied in de foto scherp en zorg je voor mooie stervorming bij bijvoorbeeld straatlantaarns en andere lichtbronnen.
Kies voor een zo laag mogelijke iso-waarde. Door gebruik te maken van een zo laag mogelijke iso-waarde houdt de foto al zijn details, komen kleuren mooier uit en voorkom je ruis.
Aan het begin van het blauwe uur zal er nog voldoende licht aanwezig zijn om de autofocus van je camera te kunnen gebruiken. Mocht je er gaandeweg achter komen dat je camera moeite krijgt met het automatisch scherpstellen schakel dan over op handmatig scherp stellen. Mocht je daar nog geen ervaring mee hebben, oefen het handmatig scherpstellen dan eens op een avond in huis.
Tot slot.
Ben je door dit artikel geïnspireerd geraakt om ook eens te fotograferen tijdens het blauwe uurtje? Deel dan je resultaat op Instagram en gebruik onze hashtag #Foto27nl
Voor vragen over dit artikel kun je gerust een mail sturen naar Martijn.
[…] Fotograferen tijdens het blauwe uur […]